1. Alopecia
Alopecia is een aandoening die wordt gekenmerkt door abnormaal haarverlies, waarbij haarzakjes worden aangetast, wat resulteert in tijdelijk of permanent haarverlies op de hoofdhuid of andere delen van het lichaam. Deze aandoening kan variëren van kleine ronde plekken met haarverlies tot volledige kaalheid, afhankelijk van het type alopecia en de ernst ervan. Het kan zowel mannen als vrouwen van alle leeftijden treffen en heeft vaak een diepgaand effect op het zelfbeeld en het emotionele welzijn van degenen die ermee te maken krijgen. Alopecia kent verschillende vormen en oorzaken, variërend van genetische aanleg en auto-immuunziekten tot externe factoren zoals spanning op het haar.
2. Wenkbrauwen of wimpers verliezen
Het verlies van wenkbrauwen en wimpers hangt vaak samen met haarverlies. In medische termen heet het uitvallen van wenkbrauwen/wimpers Madarose.
Madarose kan onder meer samenhangen met Alopecia, met een andere huidaandoening of met een schildklieraandoening. Ook het gebruik van bepaalde medicijnen of een chemo kan uitval van wenkbrauwen of wimpers als bijwerking hebben. Het uitvallen van wenkbrauwen hoeft overigens niets over je gezondheid te zeggen. Na jarenlang epileren, komen haartjes soms gewoon niet meer terug. Ook je leeftijd heeft invloed: wenkbrauwen en wimpers dunnen vaak uit bij het ouder worden.
Gaat het over?
Voor een chemo of medicijngebruik geldt: de kans is groot dat de haren weer teruggroeien na het stoppen met de medicatie of na de chemokuur. Is er sprake van alopecia of een andere aandoening, is die kans kleiner. Vaak geldt helaas: hoe langer het wegblijft, hoe kleiner de kans dat de haargroei weer terugkeert.
3. Chemo
De medicatie die bij een chemo wordt ingezet, kan haaruitval als bijwerking hebben. De medicatie (Cytostatica) vernietigt kankercellen of vertraagd de groei ervan, maar treft daarbij ook andere (snel delende) cellen, bijvoorbeeld haarzakjes. Of het haar bij een chemo uitvalt, hangt af van de soort medicatie. Bij elk type kanker worden namelijk weer ander soorten Cytostatica ingezet. Ruwweg zijn er drie mogelijke gevolgen:
- Geen haaruitval
- Het haar wordt vooral dunner of doffer
- Het haar valt volledig uit, ook op andere plekken op het lichaam. Dit proces begint meestal twee tot drie weken na de eerste chemokuur
Gaat het over?
Meestal wel! De meesten mensen krijgen na een aantal maanden hun eigen haar weer terug. Het kan er in het begin wel anders uitzien: een donkerdere kleur, een andere structuur. Soms zijn er blijvende veranderingen.
4. Radiotherapie
Krijg je radiotherapie op je hoofdhuid vanwege een hersentumor of hersenmetastasen? Je behandelaar heeft je waarschijnlijk al uitgelegd dat haaruitval een van de bijwerkingen is van radiotherapie. Op de bestraalde plek(ken) op je hoofdhuid valt het haar uit. Dat gebeurt geleidelijk. Na enkele weken ga je dat merken, er zit steeds meer haar in je borstel. Het haar valt dus alléén uit op de plek die bestraald wordt. Het haar daaromheen blijft intact. Dat geldt dan ook voor je wenkbrauwen, wimpers en evt. baardhaar. Gaat het echter om hersenmetastasen, dan wordt de gehele hoofdhuid bestraald.
Oorzaken
Radiotherapie maakt gebruik van straling opgewekt met een hoge elektrische energie. De straling dringt diep door en veroorzaakt schade aan de tumorcellen, maar ook aan de gezonde cellen. Gezonde cellen herstellen er echter beter van. Dat geldt dus ook voor de gezonde cellen van de haarzakjes/haarfollikels. Toch kunnen helaas ook die gezonde cellen blijvend beschadigen, dit hangt af van de duur en de intensiteit van de bestraling.
Gaat het over?
Dat is onzeker. Vaak wel, al duurt het al gauw enkele maanden tot soms wel een half jaar. Vaak is het haar daarna sowieso dunner dan voorheen. Als je langdurig bent bestraald (met hoge dosis), kan er blijvende beschadiging zijn en groeit het haar niet of niet volledig terug.
5. COVID-19
Geen reuk, geen smaak, hoesten en verkouden: Het zijn de symptomen die we inmiddels allemaal wel kennen passend bij het coronavirus. Maar wat veel mensen niet weten, is dat extreem haaruitval ook een gevolg kan zijn!
Uit internationale studies blijkt dat ongeveer 25% van de corona patiënten die in het ziekenhuis heeft gelegen, last krijgt van haaruitval. Mogelijk komt dat omdat je van koorts last kunt krijgen van haaruitval.
Daarnaast ligt er een mogelijke verklaring in het feit dat haarzakjes heel afhankelijk zijn van zuurstofrijk bloed. Door covid-19 hebben die haarzakjes minder zuurstof gekregen.
De haaruitval ontstaat meestal zo’n twee maanden na het begin van de eerste coronaklachten. Erg ziek hoef je niet geweest te zijn, want ook mensen met mildere coronaklachten kunnen last krijgen van haaruitval.
Als iemand veel stress ervaart kan dat al leiden tot klachten als haarverlies. Daarvoor hoef je niet per se corona te hebben of te hebben gehad. Het kan ook al optreden bij mensen die bijvoorbeeld stress ervaren door zelfisolatie of quarantaine
6. Brandwonden of littekens
Op littekenweefsel en brandwonden kunnen geen haren meer groeien. Op deze plaats(en) zijn er geen haarzakjes meer aanwezig en ontstaan er kale plekken op de huid die blijvend zijn. Littekens kunnen ontstaan na een operatie, verwonding, verbranding, (schimmel)infectie of door een aangeboren aandoening.
7. Transgender en haaruitval
Maak jij de gendertransitie van man naar vrouw of van vrouw naar man door? Dan leg je een lange weg af, maar je verheugt je er ongetwijfeld in dat je steeds meer jezelf wordt. Je haar is een in het oog springend onderdeel van die transitie. Wat betekent de transitie voor je haar en welke haaroplossingen zijn er voor jou?
Transvrouw en haaruitval
Ga je van man naar vrouw? Je lichaamsbeharing neemt af onder invloed van de hormonen (Oestradiol, Cyproteronacetaat) die je krijgt toegediend. Onderga je de geslachtsoperatie, dan wordt de bron van de mannelijke hormoonproductie weggenomen. Daarna produceert je lichaam alleen in de bijnieren nog een kleine hoeveelheid testosteron, net als bij andere vrouwen.
Het gebruikelijke mannelijke proces van haaruitval op het hoofd wordt waarschijnlijk bij jou door de hormonale veranderingen stilgezet. Toch is het wellicht mogelijk dat je haaruitval hebt volgens het mannelijke patroon: Alopecia Androgenetica (haarverlies vanaf de kruin of het voorhoofd). Misschien speelde dit al bij jou voordat je het transformatieproces in ging, of misschien is het een kwestie van genetische aanleg.
Transman en haaruitval
Ga je van vrouw naar man? De testosteron die je krijgt toegediend, is ook van invloed op je lichaamsbeharing en hoofdhaar. Het toenemen van lichaamsbeharing kan maanden of zelfs jaren duren. Hoe sterk deze invloed is, hangt echter niet zozeer samen met de testosterondosis, maar bovenal met je genetische aanleg. Die genetische aanleg is ook bepalend voor haaruitval op je hoofd, het ontstaan van mannelijke kaalheid.
8. PCOS
PCOS staat voor het Polycysteus Ovarium Syndroom en is een veelvoorkomende aandoening aan de eierstokken. Zo’n 5 tot 10 procent van de vrouwen kampt met deze erfelijke aandoening. Bij PCOS is sprake van een disbalans in de hormoonproductie, die tot verschillende klachten kan leiden. Kenmerkend is het ontstaan van vochtblaasjes (cysten) in de eierstokken. Veelvoorkomende symptomen zijn onregelmatige menstruatie en minder vaak menstrueren, acne en verminderde vruchtbaarheid.
PCOS is een erfelijke aandoening. Ook is er meestal een samenhang met overgewicht, en daarbij een groter risico op suikerziekte.
PCOS heeft ook invloed op de haargroei. Er kan op ongewenste plekken overbeharing voorkomen, terwijl op de hoofdhuid (onder invloed van testosteron) juist sprake is van dun haar. De hoofdhuid kan vettig en gevoelig zijn.